Sàn giao dịch phi tập trung (DEX) là một thị trường ngang hàng (peer-to-peer) cho phép người dùng giao dịch tiền điện tử trực tiếp với nhau mà không cần thông qua bên trung gian như sàn giao dịch tập trung (CEX).
Đặc điểm:
- Hoạt động tự động: DEX sử dụng hợp đồng thông minh trên blockchain để tự động hóa các giao dịch, đảm bảo tính minh bạch và an toàn.
- Quyền kiểm soát quỹ: Người dùng tự giữ quyền kiểm soát quỹ của họ trong ví cá nhân, không cần nạp tiền vào sàn.
- Tính ẩn danh: DEX cho phép giao dịch ẩn danh, không yêu cầu KYC/AML.
- Tính thanh khoản: DEX sử dụng các mô hình tạo lập thị trường tự động (AMM) để cung cấp thanh khoản cho các cặp giao dịch.
Ưu điểm:
- Bảo mật cao: Rủi ro bị tấn công thấp hơn so với CEX.
- Quyền kiểm soát: Người dùng tự chủ tài sản của mình.
- Tính ẩn danh: Giao dịch ẩn danh, bảo vệ quyền riêng tư.
- Tính minh bạch: Mọi giao dịch đều được ghi lại trên blockchain, có thể kiểm tra được.
Nhược điểm:
- Tính thanh khoản: Thấp hơn so với CEX, đặc biệt là đối với các cặp giao dịch ít phổ biến.
- Phí giao dịch: Cao hơn so với CEX do chi phí vận hành blockchain.
- Giao diện: Phức tạp hơn so với CEX, đòi hỏi người dùng có kiến thức về blockchain và ví cá nhân.
So sánh DEX và CEX:
| Tính năng | DEX | CEX |
|---|---|---|
| Hoạt động | Tự động | Bằng tay |
| Quyền kiểm soát quỹ | Người dùng | Sàn |
| Tính ẩn danh | Có | Không |
| Tính thanh khoản | Thấp | Cao |
| Phí giao dịch | Cao | Thấp |
| Giao diện | Phức tạp | Đơn giản |
Các sàn DEX phổ biến:
- Uniswap
- PancakeSwap
- Curve Finance
- Trader Joe
- Quickswap
Kết luận:
DEX là một lựa chọn tốt cho những người muốn giao dịch tiền điện tử một cách an toàn và bảo mật, đồng thời giữ quyền kiểm soát quỹ của họ. Tuy nhiên, DEX cũng có một số nhược điểm như tính thanh khoản thấp và phí giao dịch cao. Người dùng nên cân nhắc kỹ các ưu và nhược điểm trước khi chọn sử dụng DEX.
